Een kleine greep uit de geschiedenis van de molen in Werkhoven
Vóór 1395
De oudste vermelding van een molen in Werkhoven dateert van 1395. Een acte uit dat jaar beschrijft een stuk land …naast Beverweerd, aan de overkant van de Rijn, waar de molen staat. Dit is niet de locatie van de huidige molen. De oude standerdmolen stond op een verhoogd punt bij de boerderij aan de Molenhoeflaan 2, richting kasteel Beverweerd.
Boeren en molenaars
Eeuwenlang boterde het niet tussen beiden. Want hoe wist je als boer dat de hoeveelheid meel van de molen overeenstemde met de hoeveelheid graan die je had aangeleverd om te malen? Dat was een kwestie van vertrouwen. Spreekwoorden geven echter aan dat wantrouwen overheerste: men vindt geen molenaars haan of hij at gestolen koren en met de molenaars gaan biechten.
Graan en geloof
Boeren in Werkhoven waren in de 18e eeuw verplicht om hun graan te laten malen door de molenaar van Werkhoven. Nu was de molenaar protestants en waren de meeste boeren katholiek. De aanhangers van beide religies meden elkaar. De katholieke boeren gingen liever naar katholieke molenaars in de omliggende dorpen. De maalprijs speelde daarbij een ondergeschikte rol. Het provinciaal bestuur van Utrecht dwong de Werkhovense boeren om hun graan in Werkhoven te laten malen en dreigde met boetes. Deze molendwang duurde tot 1798, de Franse tijd. Maar nog lang daarna brachten boeren in Werkhoven hun graan naar een geloofsgenoot in de omgeving.
Een nieuwe molen
Baron van Heeckeren wilde geen molen meer in de buurt van zijn kasteel Beverweerd. In 1880 kocht hij molenaar Gerardus de Bouter uit die in 1882 een nieuwe molen bouwde aan de Werkhovenseweg, waar hij nu nog staat. Rond 1921 zijn de wieken verwijderd omdat de molen op elektriciteit ging draaien. Nooit meer last van windstilte. Het hout van de wieken werd opgestookt.
Geef de molen wieken
Werkhovenaren hebben zich in de periode 1986-1990 ingespannen om de molen te restaureren. Hiervoor was fl. 750.000 nodig. Gemeente, provincie, bedrijfsleven en inwoners van Werkhoven werden benaderd om te doneren. Met name Johan van Impelen wist binnen de gemeenteraad de belangrijke eerste aanzet van fl. 200.000 te organiseren. Met donaties, collectes, professionele acties – geef de molen wieken, een driedaags dorpsfeest en met de handen van vele vrijwilligers werd korenmolen Rijn & Weert in ere hersteld. Iedere vrijdag en zaterdag kunnen Werkhovenaren hun molen zien draaien.
